مطالعه ای روی مشخصات دینامیکی بناهای تاریخی ارگ تبریز، مسجد کبود و تیمچه ملک بازار تبریز با استفاده از میکروتریمورهای اندازه گیری شده

چکیده: از آنجا که سازه های تاریخی بایستی در مقابل زلزله های آینده جان سالم بدر برند، مطالعه روی مشخصات دینامیکی، ارزیابی قابلیت آسیب پذیری و در نهایت تقویت آنها امری غیر قابل اجتناب می باشد. هدف از این پژوهش بدست آوردن خصوصیات دینامیکی به خصوص پریود طبیعی بناهای تاریخی ارگ تبریز، مسجد کبود و تیمچه ملک بازار تبریز می باشد که به تبع آن، چگونگی رفتار آنها در برابر زلزله های محتمل قابل مطالعه خواهد بود تا شاید بتوانیم گامی موثر در جهت حفظ و تقویت و به سازی بناهای تاریخی فوق که نشان دهنده هویت یک ملت می باشند برداریم. برای تحلیل دینامیکی سازه ها لازم است که خصوصیات دینامیکی سازه مانند پریود طبیعی ارتعاش، شکل مودهای ارتعاش، جذب انرژی و حد تسلیم سازه در دسترس باشد. تنها با تعیین مستقیم این خصوصیات دینامیکی به وسیله آزمایش بر روی ساختمان های واقعی و مقایسه با نتایج تحلیلی است که می توان به میزان دقت نتایج تحلیلی دست یافته و در مورد قابل قبول بودن نتایج تحلیلی قضاوت نمود. آزمایش ارتعاشی درجا روشی مناسب و عملی برای تعیین دقیق خصوصیات دینامیکی سازه ها است. در این روش، ارتعاشات ناشی از عوامل طبیعی همچون لرزه های بسیار خفیف زمین، باد و ترافیک سبب ارتعاش سازه در مودهای مختلف آن می شود. با اندازه گیری پاسخ سازه در برابر این ارتعاش ها و تحلیل آنها می توان خصوصیات دینامیکی سازه را بدون نیاز به وقوع زمین لرزه و یا نصب لرزاننده های بزرگ و قوی روی سازه به دست آورد. با آزمایش و بررسی های بسیار بعمل آمده در علم پردازش سیگنال این نتیجه حاصل شده است که روش چهار طیفی به دلیل برخورداری از تکنیک های جدید ایجاد شده در علم پردازش سیگنال، می تواند در حکم روشی مناسب در استخراج مشخصات دینامیکی مورد استفاده قرار گیرد. در این تحقیق، نتایج حاصل از نرم افزار j-sesame با نتایج حاصل از روش چهارطیفی نیز مقایسه شده است. قدرت روش چهارطیفی در استفاده هم زمان از خاصیت چهار طیف است که عبارتند از: طیف چگالی توان، طیف چگالی توان متقاطع، طیف ارتباط و طیف فاز متقاطع. به منظور پردازش داده ها، از روش نسبت طیفی مولفه افقی به عمودی، معروف به رهیافت ناکامورا (h/v) استفاده شده است. اندازه گیری های میکروتریمور طوری هدایت گردیده تا مشخصه های دینامیکی بناهای مورد آزمایش تخمین زده شود. در این مطالعه از نرم افزار j-sesame استفاده شده است. این نرم افزار به منظور پردازش داده های میکروتریمور با رعایت تمامی نکات قابل توجه در پردازش میکروتریمورها طراحی گردیده است.